Czy audyt energetyczny obejmuje również analizę wentylacji i jakości powietrza w budynkach?

Audyt energetyczny to coraz częściej stosowane narzędzie, które pozwala właścicielom i zarządcom budynków ocenić realne zużycie energii oraz zidentyfikować obszary wymagające poprawy. W dobie rosnącej świadomości ekologicznej i ekonomicznej, coraz więcej osób zadaje pytanie: czy audyt energetyczny obejmuje również analizę wentylacji i jakości powietrza?

Zakres audytu energetycznego – co rzeczywiście obejmuje?

Standardowy audyt energetyczny koncentruje się na ocenie zużycia energii w budynku oraz możliwościach jego optymalizacji. W zakres takiego audytu wchodzą zwykle pomiary dotyczące izolacji cieplnej, efektywności systemów grzewczych, zużycia energii elektrycznej oraz ewentualnych strat energetycznych przez przegrody budowlane. Kluczowym celem jest wypracowanie rekomendacji, które pozwolą zmniejszyć zapotrzebowanie na energię, obniżając tym samym koszty eksploatacyjne i emisję gazów cieplarnianych.

W praktyce jednak wiele audytów pomija zagadnienia związane z wentylacją i jakością powietrza wewnętrznego. Choć systemy wentylacyjne mają istotny wpływ na zużycie energii – zwłaszcza w budynkach z odzyskiem ciepła – ich analiza nie zawsze wchodzi w zakres podstawowej procedury audytowej. W związku z tym pojawia się zasadne pytanie: czy audyt energetyczny obejmuje również analizę wentylacji i jakości powietrza, skoro mają one bezpośredni wpływ na komfort użytkowników oraz efektywność energetyczną?

W rzeczywistości to, czy takie aspekty są uwzględniane, zależy od specyfiki zlecenia, rodzaju budynku i oczekiwań inwestora. Niektóre audyty, szczególnie te przygotowywane na potrzeby certyfikacji ekologicznych (np. LEED, BREEAM), uwzględniają kompleksową analizę systemów HVAC oraz jakości powietrza. Jednak w przypadku typowych audytów wykonywanych zgodnie z normą PN-EN 16247, wentylacja bywa często traktowana marginalnie lub pomijana.

Rola wentylacji w bilansie energetycznym obiektu

Wentylacja stanowi jeden z kluczowych elementów mających wpływ na bilans energetyczny budynku. To właśnie przez systemy wentylacyjne dochodzi do znacznych strat ciepła, zwłaszcza w starszych obiektach wyposażonych w wentylację grawitacyjną. Dlatego tak istotne jest, by systemy te były odpowiednio zaprojektowane, wyregulowane i zintegrowane z innymi instalacjami technicznymi obiektu.

Poniżej przedstawiamy najważniejsze aspekty wpływu wentylacji na efektywność energetyczną:

• Nieszczelne kanały wentylacyjne prowadzą do niekontrolowanych strat ciepła i wzrostu kosztów ogrzewania.

• Zastosowanie wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła (rekuperacji) może znacznie obniżyć zużycie energii cieplnej, poprawiając jednocześnie komfort użytkowników.

• Niewłaściwa wentylacja może prowadzić do zawilgocenia pomieszczeń, a tym samym – pogorszenia właściwości termoizolacyjnych przegród budowlanych.

• Zbyt intensywna wymiana powietrza, zwłaszcza zimą, generuje dodatkowe zapotrzebowanie na energię grzewczą, jeżeli nie jest odpowiednio zbilansowana z systemem ogrzewania.

Właśnie dlatego pytanie, czy audyt energetyczny obejmuje również analizę wentylacji i jakości powietrza, jest nie tylko zasadne, ale również niezbędne do kompleksowej oceny efektywności energetycznej budynku. Profesjonalny audyt powinien zawierać przynajmniej uproszczoną analizę systemów wentylacyjnych – zarówno pod kątem ich sprawności energetycznej, jak i wpływu na ogólny bilans cieplny.

Jakość powietrza wewnętrznego jako element efektywności energetycznej

Choć na pierwszy rzut oka jakość powietrza może wydawać się kwestią niezwiązaną bezpośrednio z zużyciem energii, jej znaczenie w kontekście efektywności energetycznej jest nie do przecenienia. W budynkach, gdzie zastosowano zbyt szczelną izolację bez odpowiedniego systemu wentylacyjnego, może dojść do nagromadzenia wilgoci, dwutlenku węgla i lotnych związków organicznych, co negatywnie wpływa na komfort oraz zdrowie użytkowników.

Wysoka jakość powietrza to nie tylko wyższy standard życia, ale też klucz do optymalnego funkcjonowania całej infrastruktury technicznej budynku. Jeżeli powietrze jest zbyt wilgotne, wpływa to niekorzystnie na materiały budowlane, zwiększając zapotrzebowanie na ogrzewanie w sezonie zimowym. Z kolei zbyt suche lub zanieczyszczone powietrze wymusza zwiększoną pracę systemów wentylacyjnych i filtracyjnych, a co za tym idzie – wyższe zużycie energii.

Pojawia się więc istotne pytanie: czy audyt energetyczny obejmuje również analizę wentylacji i jakości powietrza? W wielu przypadkach nie – jakość powietrza nie jest elementem obowiązkowym standardowego audytu energetycznego. Tymczasem jej pominięcie może prowadzić do błędnych wniosków i niedoszacowania realnego zapotrzebowania energetycznego budynku.

Zintegrowana analiza, łącząca ocenę zużycia energii z pomiarami poziomu CO₂, wilgotności, pyłów PM oraz obecności zanieczyszczeń chemicznych, powinna być podstawą w nowoczesnych audytach przeprowadzanych w obiektach użyteczności publicznej, biurach czy budynkach mieszkalnych. Tylko wtedy można rzetelnie ocenić, czy dane rozwiązania techniczne nie tylko oszczędzają energię, ale też zapewniają odpowiedni mikroklimat wewnątrz pomieszczeń.

Kiedy warto rozszerzyć audyt energetyczny o analizę wentylacji i jakości powietrza?

Rozszerzenie audytu energetycznego o kompleksową analizę wentylacji i jakości powietrza ma uzasadnienie przede wszystkim w przypadku budynków o dużym natężeniu użytkowania, modernizowanych obiektów oraz tych, w których występują problemy z komfortem cieplnym lub zapachowym. Decyzja o poszerzeniu zakresu audytu powinna być jednak oparta na konkretnej analizie potrzeb i specyfiki technicznej budynku.

Najczęstsze sytuacje, w których warto wykonać rozszerzony audyt:

• Występowanie problemów z zawilgoceniem ścian lub kondensacją pary wodnej na oknach.

• Obecność uczucia zaduchu w pomieszczeniach mimo otwartych okien.

• Modernizacja systemów grzewczych bez równoległej oceny wentylacji.

• Zastosowanie nowoczesnej stolarki okiennej bez wymiany instalacji wentylacyjnej.

• Potrzeba uzyskania certyfikatu ekologicznego dla budynku (np. BREEAM, WELL, LEED).

Odpowiadając na pytanie, czy audyt energetyczny obejmuje również analizę wentylacji i jakości powietrza – formalnie nie zawsze. Ale w praktyce, coraz więcej inwestorów i właścicieli nieruchomości decyduje się na takie rozszerzenie, uznając je za niezbędne dla uzyskania pełnego obrazu energetycznego i zdrowotnego budynku.

Takie podejście staje się standardem nie tylko ze względu na oszczędności energetyczne, lecz również w kontekście obowiązujących przepisów, które coraz częściej wymuszają zapewnienie minimalnych standardów jakości środowiska wewnętrznego. Z perspektywy odpowiedzialnego zarządzania budynkiem – to krok w stronę świadomego, efektywnego i zdrowego budownictwa.